โรคภัยไข้เจ็บเป็นเรื่องธรรมดา ที่ไม่ว่าจะอยู่ในวัยไหนก็ตามย่อมหนีความป่วยไข้ไม่พ้น โดยเฉพาะผู้สูงวัยด้วยแล้วเรื่องของสุขภาพร่างกายยิ่งเป็นเรื่องที่ต้องใส่ใจมากเป็นพิเศษ เพราะเป็นช่วงวัยที่เจ็บป่วยได้ง่าย แถมยังมีโรคพบบ่อยในผู้สูงอายุอีกมากมายด้วย ดังนั้นการดูแลสุขภาพให้ดีอยู่เสมอและรู้เท่าทันความเจ็บป่วยจึงเป็นวิธีที่ช่วยลดความเสี่ยงต่อปัญหาสุขภาพที่รุนแรงได้
เพื่อให้ผู้สูงวัยและคนในครอบครัวได้ตระหนักถึงปัญหาสุขภาพ พร้อมทั้งหาแนวทางป้องกันและดูแลตัวเองในเรื่องสุขภาพมากยิ่งขึ้น วันนี้ SaiJai.co มีข้อมูลดีๆ เกี่ยวกับโรคพบบ่อยในผู้สูงอายุที่ต้องระวัง และวิธีดูแลตัวเองเบื้องต้นมาแนะนำกัน
อันตรายของโรคในผู้สูงอายุ
ก่อนที่จะไปดู 10 โรคต้องระวังในผู้สูงอายุ เราอยากชวนมารู้ถึงอันตรายของโรคในผู้สูงอายุกันก่อน เพราะหลายๆ โรคที่เราจะพูดถึงนั้น หากปล่อยไว้โดยไม่ได้รับการรักษาโดยด่วนก็อาจนำไปสู่ปัญหาสุขภาพในด้านอื่นๆ ได้ เช่น โรคหลอดเลือดสมอง, ความดันโลหิตสูง, โรคหัวใจ, ไตวาย ซึ่งโรคเหล่านี้สามารถเกิดขึ้นแบบแทรกซ้อนได้ทันทีเมื่อร่างกายของผู้สูงอายุมีระบบการทำงานที่ผิดปกติ หรือมีปัญหาในด้านภูมิคุ้มกันทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนได้ง่าย ดังนั้น หากเริ่มมีความผิดปกติของร่างกายหรือมีโรคประจำตัวควรรีบดูและสุขภาพและพบแพทย์ตามนัดเพื่อรักษาอย่างต่อเนื่องจะดีที่สุด
10 โรคต้องระวังที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ
แม้ว่าจะมีโรคมากมายที่รบกวนการใช้ชีวิตของผู้สูงอายุ แต่ก็มีหลายโรคที่เกิดขึ้นบ่อยสำหรับผู้ที่เริ่มข้าสู่การเป็นผู้สูงวัยและต้องระมัดระวังมากเป็นพิเศษด้วย โดยเฉพาะ 10 โรคต่อไปนี้
1. โรคความดันโลหิตสูง
โรคความดันโลหิตสูงเป็นโรคยอดฮิตของผู้สูงอายุเลยก็ว่าได้ โดยสาเหตุนั้นยังไม่แน่ชัดว่ามาจากปัจจัยไหนโดยตรง แต่มีความเกี่ยวข้องกับพันธุกรรมและพฤติกรรมการใช้ชีวิต ทั้งความเครียด สูบบุหรี่ พักผ่อนน้อย การทานอาหารไขมันสูง หากปล่อยไว้อาจนำไปสู่โรคหัวใจและหลอดเลือด หรือไตวายได้
อาการ
- ปวดหัว
- มึนงง
- เวียนหัวเป็นประจำ
การดูแลตัวเองเบื้องต้น
- ลด ละ เลิก การสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์
- พักผ่อนให้เพียงพอ
- หากิจกรรมบำบัดความเครียด
- ทานอาหารที่มีประโยชน์
2. โรคเบาหวาน
สำหรับโรคเบาหวานนั้นมักมาจากความเสื่อมสภาพของตับอ่อนที่ผลิตอินซูลินได้น้อยลง ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดเสียสมดุล ยิ่งอายุที่เพิ่มมากขึ้นยิ่งมีภาวะดื้ออินซูลินมากขึ้นจึงเป็นโรคที่ผู้สูงวัยต้องระวัง
อาการ
- หิวบ่อย
- กินจุ
- คอแห้ง
- หิวน้ำ ปัสสาวะบ่อย
- อ่อนเพลีย
- สายตาพร่ามัว
- เป็นแผลง่ายและหายช้า
การดูแลตัวเองเบื้องต้น
- ทานอาหารที่มีประโยชน์
- ออกกำลังกายเบาๆ อย่างสม่ำเสมอ
- พักผ่อนให้เพียงพอ
- ระมัดระวังการเกิดบาดแผลที่บริเวณเท้า
- พบแพทย์ตามนัด
3. โรคเกี่ยวกับทางเดินปัสสาวะ
เมื่อเข้าสู่การเป็นผู้สูงอายุหลายคนจะเริ่มมีปัญหาปัสสาวะเล็ด กลั้นไม่อยู่ ซึ่งเป็นปัญหาที่เกิดจากความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อเริ่มเสื่อมถอย ภาวะไตเสื่อม หรือไตทำงานผิดปกติไม่สามารถขับของเสียออกได้ตามปกติ
อาการ
- กลั้นปัสสาวะไม่ได้
- ปัสสาวะเล็ดเมื่อ ไอ จาม หรือยกของหนัก
- หากมีปัญหาจากไต อาจมีอาการ เบื่ออาหาร คลื่นไส้อาเจียน ซึม สับสน
การดูแลตัวเองเบื้องต้น
- ใส่ผ้าอนามัยสำหรับผู้ใหญ่
- ฝึกการขมิบ หรือกลั้นเล็กน้อยเมื่อรู้สึกปวด
- หมั่นสังเกตอาการที่เกิดขึ้นร่วมด้วยอยู่เสมอ
4. โรคเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร
ปัญหาเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหารมักจะทำให้ผู้ป่วยรู้สึกท้องผูก ขับถ่ายได้ไม่เป็นปกติ ซึ่งส่วนใหญ่แล้วมาจากการที่ขยับร่างกายได้น้อยลง การกินอาหารที่มีกากใยได้น้อยลง ทำให้เกิดการท้องผูกเรื้อรังได้ และอาจนำไปสู่ปัญหารุนแรงอย่างลำไส้อักเสบ หรือโรคมะเร็งลำไส้ได้
อาการ
- ขับถ่ายน้อยลง
- ขับถ่ายยาก
- ถ่ายเป็นก้อนเล็ก แข็ง
- มีลมในท้อง ท้องอืด
การดูแลตัวเองเบื้องต้น
- ทานอาหารที่มีกากใยเพิ่มมากขึ้น
- หมั่นขยับเคลื่อนไหวร่างกาย เช่น การเดิน
- ผ่อนคลายความเครียด
- พักผ่อนให้เพียงพอ
5. โรคไขมันในเลือดสูง
โรคไขมันในเลือดสูงที่เกิดกับคนวัยชรา คือ หนึ่งในโรคที่ต้องระวังและควรให้ความสำคัญเป็นอย่างมาก เพราะเป็นภาวะที่คอเลสเตอรอล หรือไตรกลีเซอไรด์ในเลือดสูง เพิ่มความเสี่ยงต่อหัวใจและหลอดเลือด ซึ่งส่วนใหญ่แล้วเกิดจากพฤติกรรมการกิน
อาการ
- มักไม่แสดงอาการ ต้องหมั่นตรวจสุขภาพอยู่เสมอ
- หากเกิดขึ้นฉับพลันอาจทำให้หัวใจขาดเลือด หรืออัมพฤกษ์ได้
การดูแลตัวเองเบื้องต้น
- ปรับเปลี่ยนการกิน เลือกทานอาหารที่มีประโยชน์ มีกากใยมากขึ้น
- ขยับร่างกายให้มากขึ้น
- พักผ่อนให้เพียงพอ
- ผ่อนคลายจากความเครียด
6. โรคเกี่ยวกับระบบประสาทและสมอง
โรคเกี่ยวกับสมองและหลอดเลือดเป็นโรคที่ผู้สูงอายุหลายคนกำลังประสบ เพราะเป็นโรคที่เกิดขึ้นกับผู้สูงอายุมากที่สุด เช่น โรคสมองเสื่อม โรคอัลไซเมอร์ รวมถึงการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง ซึ่งโรคเหล่านี้มีความระดับความรุนแรงที่ทำให้เป็นอัมพฤกษ์ หรืออัมพาตได้
อาการ
- สับสน
- หลงลืม
- มีบุคลิกภาพที่เปลี่ยนไป
- หากเป็นภาวะของโรคหลอดเลือดสมองอาจมีภาวะ ปากเบี้ยว พูดไม่ชัด แขนขาอ่อนแรง ใน 24 ชม.
การดูแลตัวเองเบื้องต้น
- หมั่นฝึกฝนทักษะทางสมอง เช่น อ่านหนังสือ ดูหนัง ร้องเพลง
- เคลื่อนไหวร่างกายอยู่เสมอ
- ควรทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ ส่งเสริมการทำงานของสมอง
- พบแพทย์ตามนัด
7. โรคหัวใจขาดเลือด
โรคยอดฮิตในคนวัยชรา เพราะหัวโรคหัวใจขาดเลือด คือ โรคที่มาจากหลายสาเหตุ รวมถึงความเปลี่ยนแปลงของร่างกายตามแต่ละช่วงวัยด้วย แต่สิ่งที่กระตุ้นให้เกิดภาวะของโรคที่รุนแรงมากขึ้นคือภาวะที่มีไขมันในเลือดสูง และขาดการออกกำลังกายกาย บางคนมีความเครียดร่วมด้วย ยิ่งทำให้เกิดความผิดปกติของการไหลเวียนเลือด ส่งผลให้เกิดอาการหัวใจขาดเลือดตามมา
อาการ
- รู้สึกเจ็บแน่นกลางอก
- หายใจเหนื่อยหอบ
- จุกแน่นกลางอก
- ปวดท้อง
- บางคนอาจมีความรู้สึกเหมือนอาหารไม่ย่อย
- เวียนศีรษะ
- เป็นลม หมดสติ
การดูแลตัวเองเบื้องต้น
- ปรับเปลี่ยนการทานอาหาร เน้นอาหารไขมันต่ำ กากใยสูง
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ
- สังเกตอาการของตัวเอง หามีความรู้สึกเจ็บ แน่นหน้าอก ให้รีบพบแพทย์
- ทำกิจกรรมผ่อนคลายความเครียด
8. โรคเกี่ยวกับดวงตา
เมื่อเข้าสู่การเป็นผู้สูงอายุ เรื่องของการมองเห็น หรือการทำงานของดวงตาก็เริ่มเปลี่ยนแปลงไป โรคที่พบบ่อยคือ โรคต้อตา หรือตาเป็นต้อ เกิดจากความเสื่อมของเลนส์แก้วตา เยื่อบุตา หรือจอประสาทตาเสื่อม ซึ่งการเป็นโรคต้อนั้นมีทั้งหมด 4 ชนิด คือ ต้อเนื้อ ต้อลม ต้อหิน และต้อกระจก
อาการ
- ตาแดง ระคายเคือง
- มองเห็นเยื่อสีขาวในตาดำ
- มีอาการคัน คายเคือง ร่วมกับก้อนเนื้อสีขาวนูนที่หัวตา
- ระยะการมองเห็นแคบลง
- ตาไม่สู้แสง เห็นภาพซ้อน พร่ามัว
การดูแลตัวเองเบื้องต้น
- ก้าวเดินอย่างช้าๆ ระมัดระวังมากขึ้น เนื่องจากมีผลต่อการมองเห็น
- ไม่แกะเกา หรือขยี้ตาด้วยความรุนแรง
- รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ มีสารอาหารสำคัญครบถ้วน
- พักผ่อนให้เพียงพอ
- ปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์
9. โรคเกี่ยวกับกระดูกและข้อ
กระดูกของผู้สูงอายุจะมีความเสื่อมถอยลงตามกาลเวลา เมื่ออายุมากขึ้น มวลกระดูกก็จะสลายตัวง่ายขึ้น ความยืดหยุ่นของคอลาเจนในข้อต่อลดน้อยลง แม้แต่ปัญหาน้ำในข้อ ซึ่งปัญหาเหล่านี้คือสิ่งที่ทำให้เกิดโรคเกี่ยวกับกระดูกหรือข้อ เช่น ข้อเข่าเสื่อม กระดูกพรุน หรือเกาต์ ได้
อาการ
- รู้สึกปวดตามข้อ ใช้ชีวิตในการเดินลำบากขึ้น
- หากหกล้ม อาจทำให้กระดูกร้าว
- ในคนที่มีโรคกระดูกพรุนอาจมีความเสี่ยงที่กระดูกจะแตกหักได้ง่าย
การดูแลตัวเองเบื้องต้น
- ก้าวเดินอย่างช้าๆ หรือพยายามหาที่จับเพื่อยึดเกาะ
- รับประทานอาหารที่มีส่วนช่วยส่งเสริมความแข็งแรงของกระดูกและกล้ามเนื้อ
- ออกกำลังกายเบาๆ เช่น เดิน
10. โรคซึมเศร้า
อีกหนึ่งโรคยอดฮิตพบบ่อยในผู้สูงอายุ เป็นโรคที่สร้างความเจ็บป่วยทางใจให้กับคนวัยชราได้มากที่สุดและหากไม่รีบรักษาอาจนำไปสู่การสูญเสียได้ โดยสาเหตุโรคซึมเศร้ามาจากทั้งปัจจัยภายนอกอย่างการเสียบุคคลอันเป็นที่รัก คู่ชีวิต การที่ต้องใช้ชีวิตลำพัง รวมถึงเรื่องของความเปลี่ยนแปลงฮอร์โมน
อาการ
- อาจไม่มีอาการที่ชัดเจน แต่ผู้ป่วยจะมีบุคลิกที่เปลี่ยนแปลงไป เช่น พูดน้อย เบื่ออาหาร น้ำหนักลด หงุดหงิดง่าย บ่นเรื่องไม่อยากมีชีวิตอยู่
การดูแลตัวเองเบื้องต้น
- ปรับเปลี่ยนทัศนคติ พยายามคิดบวกอยู่เสมอ
- ทำกิจกรรมที่ผ่อนคลาย
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ และควรออกกำลังกายนอกบ้านให้ร่างกายได้รับแสงแดด
- ทานอาหารที่มีประโยชน์
- พบแพทย์ตามนัดอยู่เสมอ
- พยายามพูดคุยกับคนรอบข้าง หรือบอกให้รู้ว่ามีความรู้สึก หรือความคิดอย่างไรอยู่บ้าง
สรุป โรคต้องระวังในผู้สูงอายุ บรรเทาได้ แค่สังเกตอาการ
ทั้ง 10 โรคนี้ก็เป็นโรคพบบ่อยในผู้สูงอายุที่สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน และปัจจัยของการเกิดโรคเองก็มีความหลากหลายด้วย อย่างไรก็ตามหากเกิดขึ้นแล้ว สิ่งที่ต้องทำคือการปรับเปลี่ยนทัศนคติ พฤติกรรมการใช้ชีวิต และพบแพทย์ตามนัดอยู่เสมอ เพราะโรคเหล่านี้ยิ่งรู้เร็วยิ่งมีโอกาสรักษาและบรรเทาความรุนแรงได้ แต่ก็ต้องขึ้นอยู่กับการสังเกตอาการความผิดปกติของร่างกายของผู้ป่วย รวมทั้งการแจ้งให้คนในครอบครัวทราบโดยเร็วด้วย
สำหรับท่านที่กังวลใจเกี่ยวกับปัญหาสุขภาพ และคนในครอบครัวมีเวลาในการดูแลน้อย บ้านพักสำหรับผู้สูงวัย เป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่ช่วยปรับเปลี่ยนการใช้ชีวิตที่ต่างจากเดิม ด้วยการดูแลโดยทีมแพทย์และพยาบาลผู้เชี่ยวชาญตลอด 24 ชม. การดูแลด้านโภชนาการเพื่อให้ได้รับสารอาหารสำคัญที่ครบถ้วน และสภาพแวดล้อมที่เป็นมิตรต่อผู้สูงวัย ซึ่งท่านสามารถเข้าชมหรือเลือกค้นหาบ้านพักผู้สูงอายุได้ง่ายๆ ที่ SaiJai.co
