เทคนิคจัดห้องสำหรับผู้สูงอายุ จัดอย่างไรให้น่าอยู่

สภาพแวดล้อมนั้นสำคัญกับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุเป็นอย่างมาก ห้องสำหรับผู้สูงอายุ จึงเป็นปัจจัยสำคัญในการสร้างสภาพแวดล้อมเบื้องต้นให้เอื้ออำนวยต่อความเป็นอยู่ที่สะดวกสบายและมีความปลอดภัยในการดำเนินชีวิตประจำวัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งห้องนอน ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ผู้สูงอายุใช้เวลาอยู่อาศัยมากที่สุด

บทความนี้ Saijai จะมานำเสนอแนวทางการจัดห้องสำหรับผู้สูงอายุอย่างเหมาะสม ปลอดภัยหายห่วง! เรามาดูกันเลยว่ามีอะไรที่ต้องรู้ก่อนตัดสินใจจัดห้องบ้าง

การจัดห้องสำหรับผู้สูงอายุ ต้องคำนึงถึงอะไรบ้าง?

การจัดห้องสำหรับผู้สูงอายุ จะมีปัจจัยหลายอย่างที่เราต้องคำนึงถึง เนื่องจากผู้สูงอายุเป็นวัยที่ต้องการความสงบ ความสะดวกสบาย และความปลอดภัยสูงกว่าคนในช่วงวัยอื่น เราจึงต้องให้ความสำคัญกับปัจจัยต่างๆ ดังต่อไปนี้ เพื่อสร้างสรรค์ห้องสำหรับผู้สูงอายุออกมาได้อย่างเหมาะสม

• ความปลอดภัย การจัดห้องสำหรับผู้สูงอายุ ความปลอดภัยจะต้องมาเป็นอันดับแรก เพราะผู้สูงอายุนั้นไม่สามารถเคลื่อนไหวได้คล่องแคล่วเหมือนยังหนุ่มสาว รวมไปถึงการทรงตัวที่ไม่มั่นคงเท่า ดังนั้น จึงมีโอกาสเกิดอุบัติเหตุ ลื่นหกล้ม หรือบาดเจ็บเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ง่าย การจัดห้องสำหรับผู้สูงอายุจึงต้องคำนึงถึงความปลอดภัยเป็นอย่างแรกเสมอ
• ความสะดวกสบาย ผู้สูงอายุมักจะมีไลฟ์สไตล์ที่ค่อนข้างเรียบง่าย แต่นั่นก็ไม่ได้หมายความว่าเราไม่จำเป็นต้องจัดหาสิ่งอำนวยความสะดวกให้ท่าน เพราะผู้สูงอายุแต่ละบุคคลมีความต้องการไม่เหมือนกัน โดยเฉพาะกลุ่มผู้สูงอายุที่มีข้อจำกัดในการเคลื่อนไหว ลูกหลานจำเป็นต้องจัดห้องสำหรับผู้สูงอายุกลุ่มนี้อย่างรอบคอบ ละเอียด และคำนึงถึงความสะดวกสบายในการเคลื่อนไหวของตัวท่านเองเป็นหลัก
• สภาพแวดล้อม การสร้างบรรยากาศที่ปลอดโปร่งท่ามกลางสภาพแวดล้อมที่น่าอยู่ จะช่วยให้คุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุดีขึ้นได้อย่างแน่นอน เพราะนอกจากจะช่วยให้ร่างกายได้รับอากาศบริสุทธิ์แล้ว ยังช่วยให้ผู้สูงอายุเองรู้สึกปลอดภัย ไม่แออัด มีความสบายตัวสบายใจที่จะอาศัยอยู่ในห้อง ครอบครัวจึงต้องจัดห้องสำหรับผู้สูงอายุโดยคำนึงถึงสภาพแวดล้อมที่ช่วยฟื้นฟูร่างกายและจิตใจไปในตัวด้วย
• ความเป็นส่วนตัว แม้ผู้สูงอายุบางกลุ่มจะต้องการการดูแลเป็นพิเศษ แต่คนเราก็ต้องการความเป็นส่วนตัว ดังนั้น ครอบครัวจึงควรจัดห้องสำหรับผู้สูงอายุโดยคำนึงถึงความเงียบสงบ มีระบบรักษาความปลอดภัยที่เหมาะสม และไม่อยู่ในบริเวณที่อาจถูกรบกวนจากสิ่งรอบข้างได้ง่ายจนเกินไป
• ความสะอาด ในส่วนของความสะอาดเป็นปัจจัยที่เราต้องคำนึงเป็นอันดับต้นๆ ซึ่งจะครอบคลุมตั้งแต่การทำความสะอาดพื้น-ผนัง-เพดาน การจัดระเบียบของในห้องให้ดูสะอาดตา ไม่เกะกะ โดยห้องที่มีความสะอาดอยู่เสมอจะช่วยป้องกันการติดเชื้อในกลุ่มผู้สูงอายุที่มีภูมิคุ้มกันอ่อนแอกว่าปกติ ลดความเสี่ยงในการเกิดอุบัติเหตุจากการลื่นล้มหรือสะดุด และส่งเสริมสุขภาพระบบทางเดินหายใจโดยการลดฝุ่นและสารก่อภูมิแพ้อีกด้วย
• กิจกรรมเฉพาะ การจัดห้องสำหรับผู้สูงอายุต้องคำนึงถึงการทำกิจกรรมเฉพาะ เนื่องจากผู้สูงอายุมีความต้องการที่หลากหลายแตกต่างกันไป การมีพื้นที่สำหรับทำกิจกรรมที่ชื่นชอบช่วยรักษาความเป็นอิสระ กระตุ้นการทำงานของสมอง ลดความเสี่ยงของภาวะซึมเศร้า และสร้างโอกาสในการมีปฏิสัมพันธ์ทางสังคม นอกจากนี้ ยังหมายความถึงการจัดพื้นที่สำหรับอุปกรณ์ต่างๆ ที่ผู้สูงอายุต้องการใช้รักษาสุขภาพด้วย เช่น เครื่องช่วยหายใจ ชุดยา หรืออื่นๆ
• ความยืดหยุ่น หากสามารถจัดห้องสำหรับผู้สูงอายุให้มีความยืดหยุ่น นั่นหมายถึงการเลือกองค์ประกอบต่างๆ ภายในห้องให้เป็นแบบเคลื่อนย้ายได้ง่าย เผื่อว่าในอนาคตจะต้องมีการจัดระเบียบหรือสัดส่วนห้องใหม่ หรือจะเป็นการจัดวางอุปกรณ์ด้านสุขภาพต่างๆ ด้วย

ห้องสำหรับผู้สูงอายุ จัดอย่างไรให้น่าอยู่และปลอดภัย?

การจัดห้องสำหรับผู้สูงอายุอย่างเหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญอย่างยิ่ง เนื่องจากมีผลโดยตรงต่อคุณภาพชีวิตและความปลอดภัยของพวกท่าน ห้องที่ออกแบบอย่างรอบคอบสามารถช่วยลดความเสี่ยงจากอุบัติเหตุ ส่งเสริมการเคลื่อนไหวอย่างอิสระ และสร้างบรรยากาศที่อบอุ่น ให้ผู้สูงอายุมีความสุขกับการอยู่อาศัยได้มาก! เรามาดูกันเลยว่าตั้งแต่เลือกเตียง พื้น ผนัง ราวพยุง ยันการเลือกสีห้อง จะมีเทคนิคอะไรบ้าง? 

• เลือกพื้นสำหรับห้องนอนผู้สูงอายุที่ไม่ลื่นล้มง่าย พื้นห้องสำหรับผู้สูงอายุ จะต้องเลือกพื้นที่ไม่ลื่นล้มได้ง่าย ยกตัวอย่างเช่น พื้นไม้ด้าน พื้นกระเบื้องยาง หรือพื้นพรมกันลื่น จะช่วยให้ผู้สูงอายุมีความเสี่ยงต่อการไถลลื่นล้มน้อยลง ลดอุบัติเหตุร้ายแรงอย่างการล้มกระดูกหัก หรือหัวฟาดพื้น
• เลือกเตียงที่นอนหลับสบาย ลุกนั่งคล่องแคล่ว เตียงนอนในห้องสำหรับผู้สูงอายุควรมีความสูงที่เหมาะสมเพื่อให้ลุกนั่งได้สะดวก แนะนำให้พาผู้สูงอายุไปเลือกและลองลุกนั่งด้วยตัวเอง นอกจากนี้ก็ควรเลือกที่นอนที่รองรับสรีระได้ดี เช่น ที่นอนเมมโมรี่โฟม และควรมีราวกั้นข้างเตียงเพื่อป้องกันการพลัดตกจากเตียงในเวลากลางคืน แต่สำหรับการดูแลผู้ป่วยติดเตียงหรือผู้สูงอายุที่ไม่สามารถเคลื่อนไหวได้เองอย่างอิสระ แนะนำให้มองหาตัวเลือกอื่นอย่างเตียงปรับระดับไฟฟ้า จะช่วยให้ง่ายต่อการเปลี่ยนท่านอนมากกว่า
• เลือกเฟอร์นิเจอร์ที่เคลื่อนย้ายได้ง่าย เฟอร์นิเจอร์ตกแต่งห้องสำหรับผู้สูงอุายไม่ควรมีสิ่งของเกะกะหรือระโยงระยางจนเกินไป เพราะอาจจะทำให้เกิดอุบัติเหตุได้ง่าย แนะนำให้เลือกเฟอร์นิเจอร์ที่มีความมั่นคง แข็งแรง ไม่โยกเยก เพื่อให้สามารถพยุงตัวลุกนั่งได้สะดวก มีความสูงที่พอเหมาะ ไม่มีมุมแหลมคมเพื่อป้องกันการล้มกระแทกจนเป็นอันตราย นอกจากนี้ก็ควรเลือกเฟอร์นิเจอร์ที่ไม่อมฝุ่นจะได้ทำความสะอาดง่าย ไม่แนะนำให้เลือกเฟอร์นิเจอร์แบบ Build-in เผื่อมีการเปลี่ยนตำแหน่งเฟอร์นิเจอร์ในอนาคต (แต่สำหรับผู้ป่วยอัลไซเมอร์อาจจะต้องจัดระเบียบห้องให้คล้ายคลึงแบบเดิม พยายามอย่าเปลี่ยนที่สิ่งของไปมา เพราะผู้ป่วยอาจหลงลืมได้)
• ติดตั้งจุดสำหรับราวจับหรือราวพยุงตัว ราวจับสำหรับผู้สูงอายุ หากติดตั้งในห้องนอนก็ควรเลือกติดบริเวณทางเดินที่มีระดับความสูงต่ำไม่เท่ากัน บริเวณที่อาจเกิดการหกล้มได้ง่าย หรือ ณ จุดที่ผู้สูงอายุต้องการไว้ใช้พยุงลุกนั่ง รวมถึงติดตั้งภายในห้องน้ำ บริเวณข้างโถสุขภัณฑ์ซึ่งลุกนั่งค่อนข้างลำบาก โดยจะต้องเลือกราวจับที่มีขนาดกระชับมือผู้สูงอายุ ความสูงกำลังดี และเลือกวัสดุที่ทนทาน แข็งแรง ไม่ลื่นหลุดได้ง่าย
• วางโต๊ะข้างเตียงเอาไว้ด้วยเพื่อความสะดวก การวางโต๊ะข้างเตียงเอาไว้ในห้องนอนสำหรับผู้สูงอายุ จะช่วยลดการลุกนั่งที่ไม่จำเป็นได้ โดยเฉพาะกับผู้สูงอายุที่มีของใช้หลายอย่าง หรือมีข้อจำกัดในการเคลื่อนไหว การมีชั้นวางของหรือโต๊ะข้างเตียงเอาไว้ใกล้ๆ จะช่วยให้หยิบจับได้ง่ายขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการทานยา การดื่มน้ำ การหยิบโทรศัพท์มือถือสำหรับติดต่อลูกหลาน เป็นต้น
• ทางเดินในห้องต้องโล่ง ไม่มีสิ่งกีดขวาง หากห้องสำหรับผู้สูงอายุมีสิ่งของวางระเกะระกะมากเกินไป โดยเฉพาะระหว่างทางเดินออกจากห้องหรือทางเดินไปห้องน้ำ ซึ่งต้องใช้บ่อยๆ อาจจะทำให้เสี่ยงต่อการสะดุดล้ม หกล้ม ศีรษะกระแทก หรือบาดเจ็บได้ง่าย ในข้อนี้ แนะนำให้จัดระเบียบของใช้และเฟอร์นิเจอร์อย่างสม่ำเสมอ หรือจัดวางของใช้ต่างๆ ให้เป็นสัดเป็นส่วน 
• บรรยากาศควรเงียบสงบ ไม่มีเสียงรบกวน สภาพแวดล้อมของห้องสำหรับผู้สูงอายุนั้นสำคัญมากพอๆ กับความปลอดภัย เพราะคงไม่มีใครอยากนอนอยู่ในห้องที่อุดอู้ แนะนำให้มีการติดตั้งหน้าต่างอย่างเพียงพอต่อการระบายอากาศ ติดตั้งบานกันฝน กันลม เลือกผ้าม่านที่ไม่อมฝุ่น สามารถพบเก็บได้ง่าย นอกจากนี้ อาจจะติดตั้งโฟมหรืออุปกรณ์เสริมสำหรับกันเสียงรบกวนเข้ามาภายในห้อง สำหรับผู้สูงอายุที่ต้องการความเงียบสงบ
• เลือกผนังห้องโทนสีอ่อน การเลือกผนังห้องสำหรับผู้สูงอายุอาจจะเป็นเรื่องลำบากใจเล็กน้อย เพราะในบางกรณีระหว่างตัวผู้สูงอายุและลูกหลายอาจมีความต้องการไม่เหมือนกัน ดังนั้น หากตัวผู้สูงอายุเองชื่นชอบสีผนังห้องแบบไหนก็สามารถเลือกตามความต้องการได้ แต่หากอยากให้ห้องมีความปลอดโปร่งโล่งสบาย แนะนำให้เลือกผนังห้องโทนอ่อน อาจจะเป็นสีขาวขุ่น สีเบจ หรือสีเทาอ่อนก็ได้
• จัดพื้นที่สำหรับกิจกรรม สำหรับผู้สูงอายุที่มีงานอดิเรกหรือมีกิจกรรมอื่นๆ ที่ตนเองสนใจ ครอบครัวก็ควรจัดแจงพื้นที่เสริมภายในห้องสำหรับผู้สูงอายุเอาไว้สักมุมหนึ่ง ยกตัวอย่างเช่น หากผู้สูงอายุชอบการเย็บผ้า ก็ควรจัดมุมสำหรับนั่งเย็บผ้า หรือถ้าชอบปลูกต้นไม้ อาจเพิ่มพื้นที่บริเวณระเบียงหน้าต่างเอาไว้วางต้นไม้ที่ผู้สูงอายุชอบ และติดตั้งอุปกรณ์สำหรับรดน้ำพรวนดิน เป็นต้น (ข้อนี้ขึ้นอยู่กับความชอบของผู้สูงอายุเอง แนะนำให้ปรึกษากันอย่างละเอียดก่อนตัดสินใจ)
• ติดตำแหน่งของแสงไฟให้กระจายทั่วถึง การอยู่ในห้องนอนมืดๆ อาจทำให้ผู้สูงอายุเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุได้ง่าย โดยเฉพาะกับกลุ่มที่การมองเห็นทำงานได้ไม่ดี ทำให้อาจสะดุดล้ม เหยียบสิ่งของที่วางทิ้งไว้บนพื้น หรือสังเกตเห็นสิ่งต่างๆ ที่กีดขวางได้ลำบาก ดังนั้น การจัดแจงแสงไฟในห้องสำหรับผู้สูงอายุจึงจำเป็นอย่างยิ่ง แนะนำให้ติดตั้งไฟอย่างทั่วถึง กระจายความสว่างทั่วมุมห้อง หรืออาจจะติดตั้งไฟหลืบและไฟซ่อนที่สามารถเปิดได้เองอัตโนมัติเมื่อตรวจจับความเคลื่อนไหวได้ก็สะดวกเช่นกัน
• ระบบควบคุมอุณหภูมิหรือเครื่องปรับอากาศ สำหรับการใช้ชีวิตในประเทศไทยซึ่งมีอากาศค่อนข้างร้อนตลอดเวลา จึงจำเป็นต้องมีระบบควบคุมอุณหภูมิเพื่อให้ผู้สูงอายุสามารถดำเนินชีวิตได้อย่างสะดวกสบายมากขึ้น โดยเฉพาะกับกลุ่มผู้สูงอายุที่เป็นผู้ป่วยติดเตียง ซึ่งไม่ควรให้อาศัยอยู่ภายในห้องที่อากาศร้อนอบอ้าว เพราะเสี่ยงต่อการเกิดแผลกดทับ แผลชื้น หรือเป็นเชื้อราได้ง่ายกว่าปกติ
• ควรมีระบบรับรองเหตุฉุกเฉิน หากครอบครัวสามารถติดตั้งระบบรับรองเหตุฉุกเฉินเอาไว้ภายในห้องสำหรับผู้สูงอายุได้จะเหมาะอย่างยิ่ง! เพราะผู้สูงอายุสามารถเกิดอุบัติเหตุที่ไม่คาดคิดได้ตลอดเวลา ดังนั้น การมีระบบรับรองเหตุฉุกเฉินจึงจะช่วยบรรเทาความรุนแรงและชะลออาการบาดเจ็บได้หากมีอุบัติเหตุเกิดขึ้น หรืออาจจะปรับมาเป็นการติดตั้งกริ่งเรียกคนในบ้าน วางโทรศัพท์ไว้ใกล้มือ ติดข้างเตียง หรือใกล้ห้องน้ำ เป็นต้น

คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับการจัดห้องสำหรับผู้สูงอายุ

การจัดห้องสำหรับผู้สูงอายุ เป็นหนึ่งในการดูแลผู้สูงอายุที่ต้องใช้ความละเอียดรอบคอบเป็นอย่างมาก ดังนั้น หลายคนจึงอาจจะยังมีคำถามมากมายเกี่ยวกับการจัดห้องสำหรับผู้สูงอายุที่ถูกต้อง Saijai ลองรวมคำถามที่พบบ่อยมาให้แล้ว!

• การจัดห้องสำหรับผู้สูงอายุที่ชอบนั่งพื้นหรือนอนเสื่อควรทำอย่างไร?

สำหรับผู้สูงอายุที่ชอบนั่งพื้นหรือนอนเสื่อ แต่สามารถลุกนั่งหรือเคลื่อนไหวตัวเองได้ แนะนำให้เลือกเตียงนอนเป็นแบบติดพื้น ไม่ต้องมีชั้นวางเตียง หรือจะเป็นเตียงที่มีระดับต่ำมากๆ เพื่อให้ได้ความรู้สึกในการนอนใกล้เคียงกัน แต่ทั้งนี้ แนะนำให้ดูรายละเอียดในการติดตั้งราวจับในระดับที่เหมาะสมเอาไว้ด้วย เพื่อความสะดวกในการลุกนั่ง

• จัดห้องสำหรับผู้สูงอายุชั้นล่างหรือชั้นบนดี?

แนะนำให้จัดห้องสำหรับผู้งสูงอายุเอาไว้ชั้นล่างจะดีที่สุด เพราะหากเป็นบ้านหลายชั้นซึ่งต้องเดินขึ้น-ลงบันไดเป็นประจำ อาจจะเสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุได้ง่าย โดยเฉพาะกับกลุ่มผู้สูงอายุที่มีปัญหาด้านการเคลื่อนไหว การจัดห้องไว้ชั้นล่างจะช่วยให้ผู้สูงอายุเข้าถึงห้องโซนอื่นๆ อย่างห้องครัวหรือห้องนั่งเล่นได้ง่ายและปลอดภัยกว่าด้วย

สรุป ห้องสำหรับผู้สูงอายุ ต้องจัดอย่างไรให้เหมาะสม

การจัดห้องสำหรับผู้สูงอายุ จะต้องคำนึงถึงการเลือกเฟอร์นิเจอร์ อุปกรณ์ของใช้ภายในห้อง รวมไปถึงสิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆ ที่ต้องอาศัยการจัดวางอย่างเหมาะสม ปลอดภัยต่อการเคลื่อนไหว การใช้ชีวิต การเดินไปมาภายในห้อง นอกจากนี้ การให้ความสำคัญกับแสงสว่างและการระบายอากาศ ตลอดจนการนำเทคโนโลยีที่เป็นประโยชน์มาใช้ ล้วนเป็นองค์ประกอบสำคัญในการสร้างห้องนอนที่เหมาะสมสำหรับผู้สูงอายุเช่นกัน

สิ่งสำคัญคือต้องคำนึงถึงความต้องการเฉพาะของผู้สูงอายุแต่ละคน และความสะดวกในการปรับปรุงสภาพแวดล้อมอย่างต่อเนื่องตามการเปลี่ยนแปลงของสภาพร่างกายและความต้องการที่อาจเปลี่ยนไปตามกาลเวลาของผู้สูงอายุด้วย

สำหรับผู้ที่กำลังมองหาบ้านพักหรือศูนย์ดูแลผู้สูงอายุที่มีการจัดสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมและปลอดภัย! สามารถค้นหาข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ Saijai.co คัดสรรบ้านพัก ศูนย์ดูแล และคนดูแลผู้สูงอายุที่มีคุณภาพส่งตรงถึงมือคุณ!