การดูแลสุขภาพผู้สูงอายุแบบองค์รวม (Holistic Medicine) แนวทางสู่คุณภาพชีวิตที่ดี

การดูแลสุขภาพเป็นเรื่องสำคัญสำหรับคนทุกวัย ยิ่งในผู้สูงอายุด้วยแล้วยิ่งจำเป็นต้องได้รับการดูแลสุขภาพมากเป็นพิเศษ ปัจจุบันมีอีกหนึ่งแนวคิดในการดูแลสุขภาพผู้สูงวัยแบบรอบด้าน หรือที่เรียกว่าการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุแบบองค์รวม (Holistic Medicine) ซึ่งเป็นวิธีที่มุ่งเน้นการดูแลผู้สูงอายุได้แบบครบทุกด้าน เพื่อส่งเสริมการมีคุณภาพชีวิตที่ดี และมีความสุขได้อย่างยั่งยืน

แต่ความน่าสนใจของ Holistic Medicine นั้นจะมีหลักการดูแลผู้สูงอายุแบบเบื้องต้นอย่างไร หรือมีวิธีการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุอย่างไรบ้างในบทความนี้ SaiJai.co ได้นำข้อมูลเกี่ยวกับการดูแลสุขภาพแบบองค์รวมมาแนะนำ เพื่อให้ทุกคนในครอบครัว รวมถึงตัวของผู้สูงอายุได้ตระหนักถึงการมีสุขภาพที่ดีพร้อมทั้งเห็นถึงความสำคัญของการรักษาสุขภาพกัน

การดูแลสุขภาพแบบองค์รวม (Holistic Medicine) คืออะไร?

การดูแลสุขภาพผู้สูงอายุแบบองค์รวมนั้นเป็นรูปแบบของการแพทย์อย่างหนึ่ง ที่มุ่งเน้นการดูแลสุขภาพแบบครบทุกด้าน โดยจุดมุ่งหมายคือการรักษาสุขภาพให้กับผู้สูงอายุได้ทุกมิติ เพื่อให้มีความเป็นอยู่ที่ดีมากขึ้นทั้งด้านร่างกาย อารมณ์ และจิตใจ รวมถึงเรื่องจิตวิญญาณ ซึ่งเป็นการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุที่ไม่ได้เน้นแค่ด้านร่างกายหรือเพื่อรักษาโรคอย่างเดียวเหมือนกับการแพทย์แผนปัจจุบัน ทำให้ผู้สูงวัยที่เคยผ่านคู่มือการดูแลสุขภาพแบบองค์รวมนั้นมีความสุขกับการใช้ชีวิตไปพร้อมๆ กับการมีสุขภาพร่างกายและจิตใจที่ดีพร้อมรับมือกับทุกสถานการณ์ที่จะเกิดขึ้นในอนาคต

การดูแลสุขภาพแบบองค์รวมมีอะไรบ้าง?

สำหรับการดูแลสุขภาพแบบองค์รวมอย่างที่ได้กล่าวไปแล้วว่าเป็นวิธีดูแลสุขภาพให้กับผู้สูงวัยแบบรอบด้าน โดยไม่ได้พิจารณาเพียงแค่เฉพาะโรคหรือให้ความสำคัญเฉพาะแค่ส่วนใดส่วนหนึ่งเท่านั้น แต่จะเน้นการดูแลจากทั้ง 4 ด้านต่อไปนี้

1. ด้านร่างกาย (Physical)

การดูแลสุขภาพให้กับผู้สูงอายุจากทางด้านร่างกาย โดยมุ่งเน้นให้ผู้สูงวัยได้รับการดูแล ส่งเสริมเรื่องความแข็งแรง พละกำลังที่สมบูรณ์ รวมถึงการต่อสู้กับโรคประจำตัวได้อย่างมีประสิทธิภาพ

2. ด้านจิตใจ (Mental)

การส่งเสริมทางด้านสุขภาพจิตใจของผู้สูงวัย โดยมุ่งเน้นให้ผู้สูงอายุมีความสุข สุขภาพจิตดี และปราศจากความเครียด เพื่อให้สามารถปรับตัวต่อทุกสถานการณ์และสภาวะต่างๆ ทางร่างกายได้อย่างเหมาะสม รวมถึงการแสดงทัศนคติกับสิ่งรอบตัวได้เหมาะสมกับช่วงวัย

3. ด้านจิตวิญญาณ (Spiritual)

การดูแลสุขภาพด้านจิตวิญญาณของผู้สูงอายุซึ่งอาจหมายความได้ถึงการดูแลทางด้านสติปัญญาร่วมด้วยได้ เป็นการดูแลและส่งเสริมความสุขให้กับผู้สูงวัยโดยมุ่งเน้นความสุขจากภายใน ทั้งทางด้านการเข้าใจความจริงของชีวิต การยอมรับกับทุกสิ่งที่เกิดขึ้นเพื่อให้เกิดการรับรู้ยอมรับและมีความสุขร่วมกันได้ระหว่างร่างกายและจิตใจ

4. ด้านสังคม (Social)

วิธีดูแลผู้สูงวัยแบบองค์รวมจะช่วยส่งเสริมด้านการใช้ชีวิตในสังคม เพื่อให้ผู้สูงอายุสามารถอยู่ร่วมกับบุคคลอื่นได้อย่างมีความสุข สามารถช่วยเหลือซึ่งกันและกันได้ดีระหว่างผู้คนแม้แต่วัย ต่างถิ่นที่อยู่อาศัยแต่สามารถอยู่ร่วมกันได้โดยปราศจากอคติ

ข้อดีของการดูแลสุขภาพแบบองค์รวม

การดูแลสุขภาพให้กับผู้สูงอายุในแบบองค์รวมนั้นเป็นการดูแลจากหลายๆ ด้าน เพื่อผสมรวมให้เกิดการส่งเสริมทั้งสุขภาพร่างกายและจิตใจให้แข็งแรงยิ่งขึ้นและเป็นการดูแลที่ให้ผลลัพธ์แบบยั่งยืนด้วย ทั้งนี้ข้อดีของการปฏิบัติตามคู่มือดูแลผู้สูงอายุแบบองค์รวมนั้นสามารถสรุปได้ดังนี้

• ส่งเสริมให้ผู้สูงอายุมีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง พร้อมต่อสู้กับโรคประจำตัว หรือภาวะความเจ็บป่วยต่างๆ ที่อาจเกิดขึ้นได้ในอนาคต
• ส่งเสริมให้มีสุขภาพจิตใจที่แข็งแกร่ง เพื่อให้ยอมรับปัญหาต่างๆ ในชีวิต มีพลังบวกและคิดบวกในทุกสถานการณ์
• ส่งเสริมให้ผู้สูงวัยสามารถใช้ชีวิตอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข และไม่กังวลเมื่อต้องเผชิญกับสังคมหรือผู้คนกลุ่มใหม่
• ผู้สูงวัยสามารถใช้ความคิด วิเคราะห์ ตัดสินใจ และสามารถแก้ปัญหาได้ด้วยตัวเอง ด้วยสุขภาพของจิตวิญญาณหรือปัญญาที่พร้อมไตร่ตรองอยู่เสมอ
• ผู้สูงวัยจะได้รับการดูแลทางโภชนาการอย่างเหมาะสมอยู่เสมอ ส่งเสริมให้ร่างกายได้รับสารอาหารที่เพียงพอ กระตุ้นระบบประสาทและการทำงานส่วนต่างๆ ของร่างกายได้ดียิ่งขึ้น
• ลดความเสี่ยงของการเกิดปัญหาสุขภาพจิต ภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ
• ส่งเสริมให้ผู้สูงอายุวางแผนชีวิตได้อย่างมีระเบียบ มีขั้นตอน และวางแผนรับมือกับอนาคตของตัวเองได้อย่างเหมาะสม

หลักการและแนวคิดสำคัญของการดูแลสุขภาพผู้สูงอายุแบบองค์รวม

สิ่งสำคัญอย่างหนึ่งที่ทำให้การแพทย์ทางเลือกในปัจจุบันนำเอาการดูแลแบบองค์รวมมาปรับใช้กับการดูแลสุขภาพและร่างกายให้กับผู้สูงอายุก็คือเรื่องของหลักการและแนวคิดซึ่งมีความสนใจ ดังนี้

• มีแนวคิดที่เชื่อว่าทุกคนสามารถจัดการกับโรคได้ด้วยตัวเองหากได้รับการดูแลจากภายในมาเป็นอย่างดีแล้ว
• มีความเชื่อว่าหากมีการร่วมมือกันระหว่างตัวผู้สูงอายุและแพทย์ในการดูแลทั้งด้านร่างกายและจิตใจ จะช่วยส่งผลดีต่อสุขภาพและความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นได้ในระยะยาว
• มีหลักการในการรักษาผู้ป่วยที่มุ่งเน้นรักษาตัวบุคคลมากกว่าการรักษาที่เฉพาะเจาะจงไปทางโรคโดยตรง
• มุ่งเน้นไปที่การแก้ไขจากสาเหตุและต้นตอของโรคมากกว่าการรักษาเพื่อบรรเทาอาการ
• รักษาโดยยึดหลักการของการเชื่อมต่อกันระหว่างจิตใจและร่างกาย เพื่อให้ผู้สูงวัยได้รับการดูแลและรักษาตั้งแต่ตัวตนไปจนถึงความเจ็บป่วย

แนวทางการดูแลและรักษาผู้สูงอายุตามหลักการแบบองค์รวม

แม้ว่าจะเป็นการดูแลรักษาทั้งร่างกายและจิตใจที่เหมือนว่าจะเป็นการดูแลด้วยตัวเองได้ แต่ความจริงแล้วการดูแลแบบองค์รวม หรือ Holistic Medicine นั้นก็ต้องได้รับการดูแลโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้วย ซึ่งส่วนใหญ่แล้วมีหลักการดูแลผู้สูงอายุแบบองค์รวมด้วยวิธีเบื้องต้น ดังนี้

• เริ่มต้นด้วยการดูแลผู้สูงวัยอย่างปลอดภัยให้มากที่สุด เช่น การใช้ยาที่สกัดจากธรรมชาติมากกว่ายาทางเคมี หรือหากไม่จำเป็นต้องทานยาก็จะไม่แนะนำให้กินยาในทันที แต่จะค่อยๆ ซักถามถึงอาการ และภาวะของโรคที่ผู้สูงอายุต้องเผชิญ เพื่อหาแนวทางในการรักษาด้วยวิธีธรรมชาติให้ได้มากที่สุด
• เมื่อพิจารณาถึงปัญหาและทราบถึงแนวทางในการดูแลผู้สูงอายุแบบองค์รวมแล้ว แพทย์จะเลือกใช้หลักการและวิธีจากธรรมชาติบำบัดให้กับผู้สูงอายุ โดยจะเลือกหลักการและแนวทางที่แตกต่างตามภาวะ อาการและความรุนแรงของโรคที่ผู้ป่วยต้องเผชิญ ทั้งนี้จะไม่ใช่การรักษาในทันทีหรือรักษาด้วยการจ่ายยาให้ผู้ป่วยทันที แต่จะเริ่มต้อนด้วยการปรับเปลี่ยนความคิด พฤติกรรม การซักถามพูดคุยเพื่อติดตามผล โดยให้อยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ผ่อนคลายเพื่อให้สภาพจิตใจของผู้ป่วยดีขึ้นก่อน
• แพทย์จะเลือกใช้การรักษาอย่างต่อเนื่อง หรือเลือกใช้วิธีดูแลผู้สูงอายุในแบบองค์รวมที่อิงจากวิธีธรรมชาติบำบัด และต้องเป็นวิธีที่ช่วยขจัดความเจ็บป่วยให้กับผู้สูงอายุได้จากปัจจัยพื้นฐานเพื่อให้เกิดกระบวนรักษาจากภายในได้อย่างยั่งยืน
• เมื่อผ่านการดูแลแบบองค์รวมได้ช่วงเวลาหนึ่งแล้ว ผู้สูงวัยจะเริ่มมีพฤติกรรม ความคิด และการใช้ชีวิตที่เปลี่ยนแปลงไป ซึ่งส่วนใหญ่จะนำไปปรับใช้ในชีวิตประจำวันได้ทั้งด้านโภชนาการ การออกกำลังกาย ปรับทัศนคติทางความคิด และการเข้าสังคม เพื่อสร้างความแข็งแรงให้กับร่างกายและจิตใจ
• เมื่อได้รับการดูแลอย่างต่อเนื่อง สุขภาพจิต ร่างกาย และจิตวิญญาณที่ดีจะชื่อมต่อถึงกันเพื่อบำบัดภาวะความรุนแรงของโรค หรือปัญหาทางสุขภาพ ด้วยความคิดที่เปลี่ยนไป การยอมรับในตัวตนและความเจ็บป่วย รวมถึงร่างกายที่เสื่อมสภาพลงตามกาลเวลา และเป็นช่วงเวลาที่ผู้สูงวัยจะเริ่มมองเห็นความสุขที่เกิดจากการใช้ชีวิตที่เปลี่ยนแปลงในทางที่ดีมากขึ้น
• นอกจากดูและรักษาสุขภาพสำหรับผู้สูงอายุแล้ว Holistic Medicine ยังเป็นแนวทางที่ช่วยป้องกันปัญหาทางสุขภาพที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตให้กับผู้สูงวัยได้อีกด้วย เพราะเมื่อมีการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต การควบคุมความคิดในด้านต่างๆ และมองสิ่งรอบตัวอย่างเข้าใจและมีความสุข ก็เป็นวิธีที่ช่วยลดความเครียดพร้อมทั้งมีร่างกายที่แข็งแรง พร้อมรับมือกับความเจ็บป่วยได้

สรุป Holistic Medicine การดูแลผู้สูงอายุแบบองค์รวม เพื่อสุขภาพที่ดีได้อย่างยั่งยืน

จากข้อมูลทั้งหมด เรียกได้ว่าการดูแลผู้สูงอายุแบบองค์รวม หรือ Holistic Medicine นั้นเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่มีความน่าสนใจสำหรับเรื่องสุขภาพผู้สูงอายุ เพราะไม่เพียงแค่ช่วยให้มีร่างกายที่แข็งแรงขึ้นมากขึ้นเท่านั้น แต่ผู้สูงวัยที่ได้รับการดูแลด้วยวิธีนี้ส่วนใหญ่แล้วยังมีสุขภาพจิตที่ดีขึ้นด้วย และเมื่อทั้งร่างกายและจิตใจดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัด ช่วยลดความเสี่ยงของความเจ็บป่วยจากโรคต่างๆ ได้ยิ่งขึ้น ที่สำคัญคือการมีสุขภาพที่ดีแบบองค์รวมยังช่วยให้ผู้สูงอายุกล้าที่จะเข้าร่วมกิจกรรมทางสังคม ยอมรับความเปลี่ยนแปลงและความเจ็บป่วย รวมถึงกล้าที่จะตัดสินใจในการทำสิ่งต่างๆ ด้วยตัวเองได้อย่างมีประสิทธิภาพด้วย เป็นแนวทางที่แตกต่างและมีข้อดีให้แบบรอบด้านเลยทีเดียว

สำหรับผู้สูงอายุ ผู้ดูแล หรือคนในครอบครัวที่ต้องดูแลผู้สูงวัย และอยากลองเริ่มต้นกับแนวทางดูแลผู้สูงอายุด้วยวิธีแบบองค์รวมดูบ้าง การเลือกที่อยู่อาศัยแบบ ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุหรือบ้านพักคนชรา ก็เป็นอีกทางเลือกที่น่าสนใจ เพราะมีหลายแห่งที่เริ่มนำเอาแนวคิดของการดูแลแบบองค์รวมมาปรับใช้ในการดูแลผู้สูงวัยด้วย ที่ SaiJai.co เราได้รวบรวมบ้านพักคนวัยเกษียณจากหลากหลายสถานที่ในหลายแห่งทั่วประเทศเอาไว้มากมาย เพื่อให้คุณเลือกได้ตามต้องการ บนทำเลที่ตอบโจทย์กับการใช้ชีวิตและการเดินทาง พร้อมทั้งการดูแลโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญในสภาพแวดล้อมที่เป็นมิตร นอกจากนี้ที่ใส่ใจเรายังได้รวบรวมบทความด้านสุขภาพของผู้สูงวัยมาไว้ให้ได้เลือกอ่านกัน เพื่อให้เข้าใจถึงสาเหตุ ต้นตอ และการดูแลรักษาสุขภาพด้วยตัวเองอย่างถูกวิธี เพื่อให้ผู้สูงอายุทุกคนใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุข พร้อมเผชิญกับความเจ็บป่วยได้อย่างไร้กังวล