ผู้สูงอายุเป็นช่วงวัยที่มักจะเผชิญกับปัญหาสุขภาพเป็นประจำ และส่วนใหญ่ยังเป็นความเจ็บป่วยเรื้อรังที่ต้องคอยพบแพทย์ตามนัดอยู่เป็นประจำ แต่ด้วยภาระหน้าที่ในการทำงานของลูกหลาน บางครั้งก็ไม่สามารถที่จะพาผู้สูงอายุไปหาหมอได้ทุกครั้ง ทำให้ต้องคอยเลื่อนวันเวลานัดพบแพทย์อยู่เป็นประจำ อีกทั้งยังไม่เกิดความต่อเนื่องของการรักษาจนมีความเสี่ยงต่อปัญหาสุขภาพที่อาจรุนแรงขึ้นได้
เพื่อให้ทุกคนในครอบครัว รวมถึงตัวผู้สูงอายุเองได้ตระหนักถึงการดูแลผู้สูงอายุจากที่บ้าน และสิ่งที่ต้องปฏิบัติในวันที่ไม่มีคนพาไปหาหมอ เพื่อให้เตรียมรับมือได้อย่างทันท่วงที SaiJai.co มีข้อมูลดีๆ เกี่ยวกับทางเลือกเมื่อไม่มีคนพาผู้สูงอายุไปหาหมอมาบอกกัน
ทำไมถึงควรพาผู้สูงอายุไปพบแพทย์ตามนัด
สำหรับผู้สูงอายุที่มีโรคประจำตัวการดูแลอย่างประคับประคองจะช่วยลดความเสี่ยงต่อความรุนแรงของโรคได้ ซึ่งการไปพบแพทย์ตามนัดเป็นวิธีที่ผู้สูงอายุและผู้ดูแลจะได้รู้ว่าภาวะของโรคเป็นอย่างไร มีความจำเป็นต้องดูแลเพิ่มเติมในด้านไหนหรือไม่และได้รับการรักษาอย่างต่อเนื่อง การพบแพทย์จึงเป็นอีกหนึ่งสิ่งที่ช่วยเพิ่มความสบายใจให้กับทั้งผู้ป่วยและคนในครอบครัว อีกทั้งการพาผู้สูงอายุไปหาหมอยังมีข้อดีในเรื่องของการจ่ายยาตามแพทย์สั่งในปริมาณที่เหมาะสม ช่วยลดความเสี่ยงที่ผู้สูงอายุจะไปซื้อยาทานเองได้อีกด้วย
ปัญหาที่พบบ่อยในผู้สูงอายุที่ต้องดูแลอย่างต่อเนื่อง
อาการเจ็บป่วยของผู้สูงวัยนั้นเกิดขึ้นได้หลายด้าน ไม่เพียงแค่เรื่องของอาการป่วยทางร่างกายเท่านั้น แต่ทางด้านจิตใจก็มีความเสี่ยงต่อการเจ็บป่วยได้หลายกรณีด้วย โดยปัญหาสุขภาพที่พบบ่อยที่ต้องให้การดูแลผู้สูงอายุอย่างต่อเนื่อง มีดังนี้
- ความเจ็บป่วยด้วยโรคต่างๆ เช่น โรคไต โรคหัวใจ โรคหลอดเลือด และโรคเรื้อรังอื่นๆ
- ความรู้สึกเจ็บป่วยทางใจ กังวลว่าจะถูกทอดทิ้ง ไม่ได้รับการดูแล วิตกกังวล
- อาการเจ็บป่วยเกี่ยวกับโรคกระดูกและกล้ามเนื้อ มีปัญหาเรื่องการเคลื่อนไหวร่างกาย
- รู้สึกสูญเสียหากคู่ชีวิตจากไป หากไม่ได้รับการรักษาผู้สูงอายุเสี่ยงที่จะมีอาการซึมเศร้าได้
- มีภาวะเจ็บป่วยด้วยโรคแฝงที่ผู้สูงวัยไม่รู้
ทำอย่างไรได้บ้าง เมื่อไม่มีคนพาผู้สูงอายุไปหาหมอ?
แม้ว่าการพบแพทย์ตามนัดจะเป็นเรื่องสำคัญ และเชื่อว่าการทำงานของแต่ละคนก็สำคัญไม่แพ้กัน แต่เมื่อต้องไปทำงานแล้วไม่สามารถลาหยุดได้ในวันที่ต้องพาผู้สูงอายุไปหาหมอ แล้วแบบนี้จะมีวิธีไหนบ้างที่ไม่ต้องเลื่อนนัดและไม่ต้องขาดงาน
1. บริการรถพยาบาลและรถรับส่งทางการแพทย์
บริการเรียกรถพยาบาลเพื่อรับส่งผู้สูงอายุจากบ้านไปยังโรงพยาบาล ซึ่งส่วนใหญ่แล้วจะมาพร้อมบริการที่หลากหลาย ทั้งกรณีฉุกเฉิน และการรับ-ส่งพบแพทย์ตามนัด โดยบริการรถพยาบาลและรับส่งทางการแพทย์สามารถแบ่งได้ 2 รูปแบบ ดังนี้
- บริการรถพยาบาลฉุกเฉิน : บริการรถพยาบาลฉุกเฉินนั้นเป็นการให้บริการผู้ป่วยที่มีความจำเป็นเร่งด่วนในการเดินทางไปโรงพยาบาล และค่อนข้างจำเป็นในวันที่ไม่มีคนพาไปหาหมอ แต่การเรียกรถพยาบาลฉุกเฉินแนะนำให้ทางผู้สูงอายุเป็นผู้ติดต่อเองกรณีที่ฉุกเฉินจริงๆ หรืออาจใช้การดูแลผู้สูงอายุผ่านการติดกล้องวงจรปิดเพราะเมื่อมีเหตุการณ์ฉุกเฉินแล้วจะสามารถติดต่อได้ทันท่วงที
- บริการรถรับส่งทางการแพทย์ : บริการรับส่งทางการแพทย์เป็นบริการที่ช่วยพาผู้สูงอายุไปหาหมอตามวันเวลานัดหมายของโรงพยาบาลได้ แต่การใช้บริการต้องมีการแจ้งล่วงหน้าเพื่อระบุวัน-เวลานัดหมายก่อนถึงวันเดินทางจริง และยังมาพร้อมกับบริการเคลื่อนย้ายผู้ป่วยจากบ้านไปยังสถานพยาบาลเพื่อตรวจวินิจฉัยโรคได้ ทั้งนี้ต้องติดต่อสอบถามจากโรงพยาบาลเอาไว้ตั้งแต่เนิ่นๆ ด้วย
2. บริการดูแลผู้สูงอายุแบบประจำและรายวัน
นอกจากการเรียกบริการรถพยาบาลแล้ว การว่าจ้างผู้ให้บริการดูแลผู้สูงอายุแบบรายวัน หรือบริการพาผู้สูงอายุไปหาหมอก็เป็นอีกวิธีที่ช่วยให้การดูแลผู้สูงอายุจากที่บ้านเป็นเรื่องที่ทำได้แม้ว่าจะไม่มีใครอยู่หรือต้องไปทำงานก็สามารถให้ผู้ดูแลเป็นผู้พาผู้สูงวัยไปพบหมอได้ตามวันนัด นอกจากนี้ยังมีข้อดีในเรื่องของการเตรียมความพร้อมสำหรับดูแลผู้สูงวัยตามอาการหรือภาวะของโรคอย่างถูกวิธีด้วย ทั้งนี้ในการเลือกว่าจ้างบริการดูแลผู้สูงอายุแบบประจำหรือรายวันนั้นก็ขึ้นอยู่กับงบประมาณและความเหมาะสมของแต่ละคนด้วย
3. การแพทย์ทางไกล
การแพทย์ทางไกล (Telemedicine) เป็นบริการด้านสาธารณสุขในพื้นที่ห่างไกล และยังสามารถใช้เป็นวิธีติดตามผลของแพทย์ตามวันนัดได้อีกด้วย โดยเฉพาะเมื่อวันที่ไม่มีคนพาไปหาหมออาจเลือกใช้วิธีพบแพทย์ทางไกลผ่านอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ แท็บเล็ต และสมาร์ตโฟนเพื่อรับการวินิจฉัยเบื้องต้นได้ แต่วิธีนี้ค่อนข้างเหมาะสำหรับการเจ็บป่วยด้วยโรคที่ไม่รุนแรง และเป็นโรคที่สามารถติดตามอาการได้โดยไม่ต้องตรวจอย่างละเอียด และไม่ได้มีอาการที่รุนแรงมากขึ้นกว่าปกติ เช่น
- โรคภูมิแพ้
- ไข้หวัด
- ปวดท้อง ท้องเสีย
- กรดไหลย้อน
- โรคกระเพาะ
- ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ
4. บริการแพทย์เยี่ยมบ้าน
บริการดูแลสุขภาพผู้ป่วยที่บ้าน หรือแพทย์เยี่ยมบ้าน (Home Health Care) เป็นบริการที่ทีมแพทย์และพยาบาลจะเดินทางไปประเมินอาการของผู้ป่วยที่บ้าน เพื่อตรวจวินิจฉัยอาการเจ็บป่วยและหากจำเป็นต้องรักษาต่อเป็นการด่วนก็จะช่วยประสานงานกับทางสถานพยาบาลและครอบครัว โดยการให้บริการเยี่ยมผู้ป่วยนั้นต้องติดต่อกับทางแพทย์เจ้าของไข้หรือโรงพยาบาล สำหรับประเภทของบริการเยี่ยมบ้านนั้นแบ่งเป็น 4 ประเภท คือ
- เยี่ยมบ้านผู้ป่วยจาก 3 ประเภทของโรค คือ โรคฉุกเฉิน โรคเรื้อรัง และโรคเฉียบพลัน
- เยี่ยมบ้านเพื่อประเมินสภาวะทางสุขภาพ และในรายที่ต้องใช้ยาหรือการรักษาที่ซับซ้อน เช่น ช่วยเหลือตนเองไม่ได้
- เยี่ยมบ้านเพื่อติดตามผู้ป่วยหลังออกจากโรงพยาบาล เช่น ผู้ที่เพิ่งผ่าตัด หรือเพิ่งผ่านอุบัติเหตุ
- เยี่ยมบ้านผู้ป่วยที่มีความรุนแรงของโรคในระยะสุดท้าย
5. เข้าร่วมกับองค์กรท้องถิ่นและคนในชุมชน
สำหรับครอบครัวที่อยู่อาศัยในพื้นที่ชุมชน โดยส่วนใหญ่แล้วจะมีองค์กรท้องถิ่น หรืออาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ที่คอยช่วยเหลือให้บริการด้านสุขภาพเบื้องต้น และยังคอยให้ความช่วยเหลือในเรื่องการประสานงานกับทางโรงพยาบาลเพื่อพาผู้สูงอายุไปหาหมอตามวันนัด รวมทั้งการให้ข้อมูลเกี่ยวกับด้านสุขภาพและให้ความช่วยเหลือด้วยการดูแลผู้สูงอายุในวันที่ไม่มีคนอยู่ การจัดกิจกรรมทางสังคมเพื่อไม่ให้ผู้สูงอายุรู้สึกโดดเดี่ยวและส่งเสริมด้านสุขภาพจิต ทั้งนี้ในการเข้าร่วมกับองค์กรท้องถิ่นให้ลองสอบถามกับเทศบาลหรืออบต.ในพื้นที่ เพื่อเข้ารับบริการ
6. บริการพาผู้สูงอายุพบแพทย์
ปัจจุบันมีบริการที่ช่วยพาผู้สูงอายุไปโรงพยาบาลตามวันนัด เพื่อช่วยให้การดูแลผู้สูงวัยในวันที่ไม่มีใครพาไปหาหมอเป็นเรื่องที่สะดวก และทำได้ง่ายยิ่งขึ้น ซึ่งบริการเหล่านี้สามารถเรียกใช้บริการได้ผ่านทางแอปพลิเคชัน มีความปลอดภัยสูงด้วยระบบติดตามตั้งแต่การเดินทางไปรับจนเสร็จขั้นตอนตรวจร่างกายแล้วพาผู้สูงอายุกลับบ้าน ทำให้ผู้ว่าจ้างรู้สึกมั่นใจและสบายใจได้ในการใช้บริการ ข้อดีของบริการเหล่านี้คือมีคนคอยดูแลผู้สูงอายุทั้งการประสานงานการตรวจ รอคิวตามขั้นตอนโดยผู้สูงวัยเองจะรู้สึกสบายใจ และได้รับการดูแลเอาใจใส่ไม่ต่างจากการไปโรงพยาบาลกับลูกหลานเลยทีเดียว
7. เลือกใช้บริการบ้านพักผู้สูงอายุ
สำหรับคนที่ไม่มีเวลาอยู่บ้านหรือต้องเดินทางไปทำงานหลายวันสามารถเลือกใช้บริการบ้านพักผู้สูงวัยเพื่อให้ผู้สูงอายุได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม ซึ่งบ้านพักคนวัยเกษียณจะมีทีมแพทย์และพยาบาลที่คอยดูแลช่วยเหลือ นอกจากนี้ยังมีสิ่งแวดล้อมที่เป็นมิตรและปลอดภัยต่อการใช้ชีวิตของผู้สูงอายุ มีกิจกรรมทางสังคมที่ช่วยให้ผู้สูงวัยได้รับการดูแลทั้งสุขภาพกายและสุขภาพใจใกล้ชิดแพทย์
การดูแลผู้สูงอายุด้วยตัวเองเบื้องต้นจากที่บ้าน
แม้ว่าผู้สูงอายุที่มีความเจ็บป่วย มีโรคประจำตัวจะได้รับการตรวจโดยแพทย์เป็นประจำอย่างต่อเนื่องตามวันนัดก็ตาม แต่ในระหว่างวันที่ต้องอยู่บ้านก็ต้องให้ความสำคัญในการดูแลเพื่อไม่ให้อาการของโรครุนแรง และประคับประคองความเจ็บป่วยให้กับผู้สูงอายุ ทั้งนี้สิ่งที่ผู้ดูแลหรือคนในครอบครัวต้องให้ความสำคัญกับการดูแลผู้สูงอายุที่สามารถทำได้ด้วยวิธีต่อไปนี้
- ปรับเปลี่ยนสภาพแวดล้อมให้มีแสงสว่างเพียงพอ และอุปกรณ์ที่ช่วยเพิ่มความปลอดภัยให้กับผู้สูงอายุ
- ติดตั้งกล้องวงจรปิดเพื่อคอยดูความผิดปกติของผู้สูงอายุและเตรียมพร้อมหากเกิดเหตุฉุกเฉิน
- ติดตั้งเทคโนโลยีที่มีระบบแจ้งเตือนเมื่อผู้สูงอายุหกล้ม
- บันทึกเบอร์โทรศัพท์ของเพื่อนบ้าน หรือบุคคลใกล้ชิดที่สามารถเข้าช่วยเหลือในสถานการณ์ฉุกเฉินได้ทันท่วงที หากผู้สูงอายุอยู่บ้านลำพัง
- จัดเตรียมยาประจำตัวให้กับผู้สูงอายุโดยแบ่งให้ชัดเจนว่าเป็นยาก่อน-หลังอาหาร กินจำนวนกี่เม็ด เพื่อให้ผู้สูงอายุรับประทานยาได้อย่างต่อเนื่องตามแพทย์สั่ง
- จดเบอร์โทรศัพท์สำหรับเรียกรถพยาบาลกรณีที่มีเหตุฉุกเฉินไว้ในตำแหน่งที่ผู้สูงอายุสามารถมองเห็นได้ถนัดเผื่อกรณีฉุกเฉิน
การเตรียมพร้อมในวันที่ไม่มีคนพาผู้สูงอายุไปหาหมอ เรื่องสำคัญที่คนในครอบครัวต้องใส่ใจ
การดูแลผู้สูงอายุให้มีสุขภาพกายและใจดีอยู่เสมอ เป็นวิธีที่ช่วยเพิ่มความสบายใจให้กับทั้งตัวผู้สูงอายุและคนในครอบครัว แต่เมื่อใดก็ตามในวันที่ไม่มีใครพาผู้สูงอายุไปหาหมอ การเตรียมความพร้อมในด้านต่างๆ ทั้งเรื่องของการติดต่อบริการรถพยาบาล เพื่อนบ้าน คนใกล้ชิด หรือวางแผนใช้บริการการดูแลผู้สูงวัยที่บ้าน สิ่งเหล่านี้ก็เป็นเรื่องสำคัญที่จะช่วยให้ผู้สูงอายุได้รับการดูแลและได้รับการวินิจฉัยโรคอย่างเหมาะสม ทั้งนี้ก็สามารถปรับเปลี่ยนสถานที่ในการดูแลอย่างเช่น บ้านพักผู้สูงอายุเองก็เป็นทางเลือกที่ช่วยเพิ่มความปลอดภัยให้กับผู้สูงวัยได้เช่นเดียวกัน
สำหรับท่านที่กำลังมองหาบ้านพักคนชรา หรือบริการพาผู้สูงอายุไปหาหมอที่ไว้วางใจได้ในเรื่องมาตรฐาน และคุณภาพในการให้บริการในแบบมืออาชีพ คุณสามารถเลือกดูรายละเอียดและรีวิวได้ผ่านทางแพลตฟอร์มของใส่ใจ เพื่อให้ตัดสินใจเลือกบ้านพักได้อย่างเหมาะสมกับความต้องและมั่นใจมากที่สุด นอกจากนี้ที่ใส่ใจเรายังมีบทความสุขภาพสำหรับผู้สูงวัยเพื่อให้ทราบถึงการดูแลตัวเองและการสังเกตอาการเบื้องต้นเพื่อให้ทราบถึงความเจ็บปวดที่อาจเกิดขึ้นได้ในอนาคตอีกด้วย
แหล่งอ้างอิง
- https://www.rama.mahidol.ac.th/fammed/th/postgrad/homecare
- https://mordeeapp.com/th/article/โรคทั่วไป/telemedicine-พบหมอออนไลน์-เหมาะกับโรคอะไร-ดียังไง#:~:text=Telemedicine%20คือบริการพบแพทย์,ฉัยอาการเพิ่มเติมได้
- https://multimedia.anamai.moph.go.th/help-knowledgs/social-activities-for-elders/
- https://www.bangkokbiznews.com/lifestyle/963007